اداره کل حقوقی قوه قضائیه: ثبت چک در سامانه صیاد به تنهایی برای مطالبه وجه چک مفقودی کافی نیست
اداره کل حقوقی قوه قضائیه در نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۳/۴۷۳ به تاریخ ۲۸ تیر ۱۴۰۴، به ابهام مهمی در زمینه مطالبه وجه چک‌های مفقودی پاسخ داد.
سؤال کلیدی:
آیا شخصی که نامش در سامانه صیاد به عنوان آخرین دارنده چک ثبت شده، اما فیزیک چک را گم کرده، می‌تواند بدون ارائه اصل چک، وجه آن را از صادرکننده مطالبه کند؟
پاسخ دووجهی اداره کل حقوقی:
دیدگاه اول (رد دعوا بدون ارائه اصل چک):
* ثبت در سامانه صیاد، به تنهایی برای مطالبه وجه چک کافی نیست.
* برای مطالبه وجه، ارائه فیزیکی چک موضوعیت دارد.
* بنابراین، اگر دارنده چک تنها به استناد ثبت در سامانه صیاد و بدون رعایت مقررات مربوط به مفقودی اسناد تجاری اقدام کند، دادگاه چنین دعوایی را قابل استماع نمی‌داند.
دیدگاه دوم (امکان مطالبه با رعایت تشریفات):
* اگر دارنده چک مطابق ماده ۱۴ قانون صدور چک اقدام کرده و نامش در سامانه صیاد ثبت شده باشد، دادگاه موظف است به ادعای مفقودی رسیدگی کند.
* در این صورت، با صدور حکم دادگاه، امکان پرداخت وجه چک از حساب مسدودشده صادرکننده به دارنده ثبت‌شده در سامانه صیاد وجود دارد.
جمع‌بندی نهایی:
این نظریه تأکید می‌کند که ثبت در سامانه صیاد به تنهایی جایگزین ارائه اصل چک نیست. اما اگر دارنده چک تشریفات قانونی اعلام مفقودی را به طور کامل رعایت کرده و دادگاه این امر را احراز کند، می‌تواند به وجه چک دسترسی پیدا کند. این رأی اهمیت رعایت دقیق مقررات قانونی در پرونده‌های چک را بیش از پیش نشان می‌دهد.
